TÁC GIẢ SÁCH CÁC QUAN XÉT
1. Tên sách:
Dịch từ tên Hê-bơ-rơ Shophetim là
sách Các quan xét. Trong số những sách Origène công nhận thuộc Cựu Ước bằng
tiếng Hy-lạp, tên Hê-bơ-rơ dịch là Sapheteim, nghĩa là "các sự phán
xét" hơn là "các quan xét, " và Philon tỏ ra đồng ý với cách
dùng tên đó. Tuy vậy, sách nầy phần nhiều chép về lịch sử các quan xét thì tỏ
ra đúng với nhan đề của sách. Trong bản Hê-bơ-rơ cổ sách vốn gồm có cả sách
Ru-tơ, nhưng về sau lại đặt sau sách Giô-suê và trước sách Sa-mu-ên như hiện
nay.
2. Trước giả sách Các Quan Xét:
- Trong sách không chép ai là trước
giả của sách nầy. Vì bốn lần chép: "Trong lúc đó không có vua nơi
Y-sơ-ra-ên" (17:6;18:1; 19:1; 21:25), thì có thể biết sách nầy được
chép sau khi lập vua trị vì Y-sơ-ra-ên.
- Theo truyền khẩu của sách Talmud, có lẽ là tiên tri Sa-mu-ên, Quan xét cuối cùng của Y-sơ-ra-ên, chép lúc tạm nghỉ sau khi Sau-lơ được tôn làm vua. Nếu thật vậy, khi chép lời chối từ lớn của Ghê-đê-ôn (lúc dân sự muốn lập Ghê-đê-ôn làm người cai trị Y-sơ-ra-ên), thì Sa-mu-ên vui dường nào (xem 8:22, 23).
- Công vụ 3:22-24, Phierơ nhắc đến người đầu tiên viết Kinh Thánh là Môi-se, người thứ hai là Sa-mu-ên, trừ sách Giô-suê đã xác định do Giô-suê viết, thì sách Các Quan Xét có thể Phierơ ám chỉ là Sa-mu-ên viết sách thứ 7 nầy của Kinh Thánh.
- Theo truyền khẩu của sách Talmud, có lẽ là tiên tri Sa-mu-ên, Quan xét cuối cùng của Y-sơ-ra-ên, chép lúc tạm nghỉ sau khi Sau-lơ được tôn làm vua. Nếu thật vậy, khi chép lời chối từ lớn của Ghê-đê-ôn (lúc dân sự muốn lập Ghê-đê-ôn làm người cai trị Y-sơ-ra-ên), thì Sa-mu-ên vui dường nào (xem 8:22, 23).
- Công vụ 3:22-24, Phierơ nhắc đến người đầu tiên viết Kinh Thánh là Môi-se, người thứ hai là Sa-mu-ên, trừ sách Giô-suê đã xác định do Giô-suê viết, thì sách Các Quan Xét có thể Phierơ ám chỉ là Sa-mu-ên viết sách thứ 7 nầy của Kinh Thánh.
3. Phận sự của các quan xét:
Các quan xét là những người giải
cứu tạm thời và đặc biệt mà Đức Chúa Trời sai đến để giải cứu Y-sơ-ra-ên khỏi
những kẻ hà hiếp, chớ không phải là những quan án cao cả kế tiếp quyền của
Môi-se và Giô-suê. Quyền của các quan xét chỉ ở trong phạm vi nhỏ, trên mấy
phần của xứ mà thôi, cũng có khi mấy quan xét sống đồng thời. Tên các quan đó
bằng tiếng Hê-bơ-rơ là Shophetim nghĩa là những quan án bình thường, không có ý
khác. Dầu công việc trước nhứt của các quan xét lúc bấy giờ là giải cứu dân sự
thoát khỏi sự hà hiếp của kẻ thù và cầm quân đi đánh trận, nhưng sau họ cũng là
người xét lẽ công bình cho dân sự, và quyền hành của họ thay thế cho sự khuyết
một chính phủ. Thời gian nầy, dân Y-sơ-ra-ên chỉ công nhận một quyền trung ương
là đền của Đức Chúa Trời ở tại Si-lô, dân sự ở dưới chế độ thần quyền khi chưa
có vua. Nhưng quyền đó đã chìm đắm trong sự suy nhược của thầy tế lễ Hê-li và
sự gian tà của các con trai mình là Hóp-ni và Phi-nê-a. Đến khi Sa-mu-ên cai
trị cũng có một sự tựa như chính phủ lập ở miền nam, có những chiến công bất
thường của Sam-sôn xảy ra trên địa giới dân Phi-li-tin. Cuối cùng Sa-mu-ên tự
lập làm quan xét và tiên tri, nhưng vẫn còn là đầy tớ của Đức Giê-hô-va; khi
Sa-mu-ên đã già thì lập các con trai mình làm quan xét cho dân Y-sơ-ra-ên. Sau
đó, vì các con trai Sa-mu-ên tham lợi, ăn hối lộ, làm trái lệch sự công bình,
dân sự không thể nhịn nhục được nữa, nên đòi một vua theo gương các nước xung
quanh.
4. Thời gian của sách Các Quan Xét:
Ấy là lịch sử từ khi Giô-suê qua
đời cho đến khi Sam-sôn qua đời, và có lẽ cũng thêm "trọn lúc đền Đức Chúa
Trời ở tại Si-lô" (18:31 so ISa 1:3). Dầu dường như trước giả dựa vào
lời truyền khẩu mà chép theo một trật tự thời gian nhứt định, nhưng thật khó
tính đúng được là thời gian bao lâu. Trong ICác 6:1, tổng cộng 480 năm là thời gian
từ khi dân Y-sơ-ra-ên ra khỏi Ai-cập cho đến khi xây cất đền thờ của Đức
Giê-hô-va trong năm thứ IV đời trị vì Sa-lô-môn . Song thời gian ấy cũng gồm 40
năm lưu lạc trong đồng vắng, thời chiếm lấy và kiều ngụ trong Xứ Thánh, và một
thời gian không chắc chắn là bao lâu sau khi Giô-suê qua đời (Quan 2:10). Cũng có 40 năm Hê-li làm quan
xét (ISa 4:18), thời gian không chắc
chắn là bao lâu mà Sa-mu-ên xét đoán trên dân sự (7:15), 40 năm Sau-lơ trị vì (Công 13:21), 40 năm Đa-vít trị vì (ICác 2:11), và 4 năm Sa-lô-môn trị vì
trước khi xây Đền thờ. Vậy, chắc chỉ có độ 300 năm còn lại là thời gian của các
quan xét. Có lẽ trước giả không kể đến các thời kỳ rối loạn, dân sự khổ sở và
bị ức hiếp.
Mục sư Bùi Qúy Đôn sưu tầm
The book of Judges. Le livre des Juges.
Mọi đóng góp về bài vở xin liên hệ tới chúng tôi qua email:
luaphucamhp@yahoo.com
Trang Hoithanhkienbai Blog: Một trang chia sẻ cho bạn về niềm tin nơi Thượng Đế trong Đức Chúa Giê-xu Christ: Tin tức, dưỡng linh, đời sống, hôn nhân, vvv..
0 Ý Kiến- Bình Luận- Nhận Xét :
Đăng nhận xét
NỘI QUY ĐĂNG NHẬN XÉT
» Hội Thánh Kiền Bái Blog cảm ơn bạn đã giành chút thời gian để đọc bài viết.
» Nếu có thắc mắc hay góp ý, bạn hãy để lại một nhận xét. Nhớ ĐỪNG ẨN DANH vì đây là điều TỐT để gây dựng Cơ Đốc.
» Nếu thấy bài viết hay hãy chia sẻ với những người thân, bạn bè biết.
» Vui lòng đăng những nhận xét, bình luận phải lịch sự và gõ tiếng Việt có dấu .
Những lời comment thiện ý của bạn sẽ giúp trang Hoithanhkienbai Blog ngày một phát triển! Thank you!!!